Indyków nie ułaskawiamy, scenek z życia pielgrzymów nie odgrywamy…. To co my w ogóle świętujemy? Kanadyjskie Święto Dziękczynienia.

Pielgrzymi, Indianie, wspólna uczta, ułaskawianie indyków? Nie, nie, to nie Kanadyjskie Święto Dziękczynienia  (z resztą amerykańskie to i tak tylko raczej popularnie wyidelizowany mit założeniowy). Co świętujemy?

Jesienne święta plonów, z ucztą, tańcami i rytualnymi obrzędami,  popularne były wśród wielu indiańskich plemion na kontytnencie amerykańskim już przed przybyciem kolonizatorów . Z resztą w samej Europie podobne święta obchodzone były również od wieków w wielu krajach (w Polsce odpowiednik Święta Dziękczynienia to Dożynki, Niemcy mają swoje Octoberfest, itd…).

W historii Kanady doszukać się można informacji o kilku bardziej znaczących ucztach dziękczynnych, mających swoje korzenie głównie w świętach europejskich (np. pierwsza “uczta” Martin’a Frobisher’ea po szczęśliwym przepłynięciu oceanu i wylądowaniu na kanadyjskim lądzie) . W przeciwieństwie do sławnej amerykańskiej uczty pielgrzymów i tubylców w Plymouth,  żadna z nich nie stanowi jednak podstaw do obchodzenia święta w obecnym wymiarze. Faktyczny początek formalnego Święta Dziękczynienia w Kanadzie to rok 1859, kiedy to protestanccy duchowni złożyli formalną petycję do rządu o rozpoznanie święta. Dlaczego?  Miało ono przypominać ludziom o tym, że obfite kanadyjskie plony – symbol bożej łaski, są dowodem na to, że Kanada to naród wybrany (brzmi znajomo? 🙂 ) . Święto miało scalać Kanadyczyków jako jeden, nowy naród, odrębny od pełnych polityczno-społecznych turbulencji Stanów Zjednoczonych, i silny w walce o chrystianizację Indian. W zasadzie była to polityczna walka o rasowo, kulturowo i religijnie jednorodne państwo. Z biegiem lat, pod wpływem zmieniającej się polityki i wpływów z południa święto utraciło swój religijny charakter.  Co w nim pozostało? Do końca nie wiadomo; święto cały czas ewoluuje, tak jak kanadyjskie rozumienie słodko-gorzkiej historii kraju. Dziś jest to przede wszystkim święto plonów – okazja wyrażenia wdzięczności za to, co otrzymaliśmy w poprzednim roku, za wszelkiego rodzaju dary, które otrzymaliśmy/zebraliśmy. Pamiętamy jednak o tym, że jego formalne ustanowienie było politycznie motywowane działaniami zmierzającymi do dalszego etnicznego i kulturowego ludobójstwie indiańskich Pierwszych Plemion.  Łatwo tego nie rozpoznawać i o tym nie myśleć, szczególnie jeśli przyleciało się do Kanady 5-10 czy 20 lat temu, prawda?